сейд
101балбал — зат. көне. 1. Тастан қашап жасалған адам бейнесіндегі тас мүсін. 2. Тік орнатылған ескерткіш тастар; тас тізбек; сынтас (Қаз. этнография., 1, 391). Әрбір тас белгінің бітім болмысына қарап мықтас, дың, б а л б а л, тұнжыр, сынтас деп айдар таға… …
102баршындық — зат. Жасы ұлғайғандық, қартайғандық. – Олай дейтінім сарбарқын тартқан таңын көрмейсіңдер ме, ал мынау иығына түскен ақ б а р ш ы н д ы қ т ы ң белгісі (А.Сейдімбеков, Аққыз, 48) …
103бекбатша — зат. Қос өркешті түйенің бурасы аруанаға шағылысуынан пайда болған нар. Бұл қоңыр бұйра, тығыз жүнді келеді. Әрі сүтті, әрі күшті болады. Сирақтары жуан, әлді келеді. Өркеші шудалы болады (Қаз. мал. атау., 50). Мәселен, таза қанды үлек пен айыр… …
104белгілес — белгіле етістігінен жасалған ортақ етіс. Бұлар барған соң бір күн тыныстап, ақыл түйісіп, басшы б е л г і л е с е д і де ертеңінде жүріп кетеді (А.Сейдімбеков, Қыр хикая., 58) …
105белділік — зат. Белі мықтылық, күштілік, әлділік. Аттардың да жүйріктігі, жорғалығы, жуастығы, күштілігі, б е л д і л і г і, әдемілігі сияқты қасиеттері бойынша таңдалуын қажет етеді (А. Сейдімбеков, Серпер, 204) …
106бесікше — зат. сөйл. Бесіксапа. Кең де биік мешіттің ішінде б е с і к ш е жатыр. Мүрде топырағынан көтерілген бұл б е с і к ш е н і ң үстіне жылқының бас сүйегі қойылған (А. Сейдімбеков, Күңгір күңгір., 201). Есік орнына салынған кішкене кірер аузы бар кең …
107бурақотан — зат. Келеге түсер кезінде бураның үйірін бір жерге қайырып, жинап алуы. Аз жылда Лепсінің қос қапталы түйе түлігіне толып, енді көктем шықса болды, үйірсек буралар б у р а қ о т а н жасап, әрі өткен бері өткенге шабына зіркілдейтінді шығарды (А.… …
108бүлдіршін — … Тайлақтан өтіп, бураға қосылар шақтағы ұрғашы түйені б ү л д і р ш і н немесе бұзбаша дейді (А. Сейдімбеков, Серпер, 87) …
109дардаң — қабырға. Ұзын қабырға. Ол қос қарыс болат кездіктің сағағын д а р д а ң қ а б ы р ғ а ғ а бір ақ тіреді (А. Сейдімбек, Аққыз, 61) …
110дәлекі — зат. Күздің түгі тықыр түлкісі. Басында д ә л е к і түлкінің терісінен тігілген шағын тымақ (А. Сейдімбек, Аққыз, 131). – Қар басқан түлкі терісі ойын баласына ауыр болады ғой, күздің д ә л е к і, түгі тықыр түлкісі болар ма еді, – деп қыңқылдап… …
