сейд

  • 111еместік — зат. Емес екендік, болмағандық. Сол нағашымның жел қуық байталша сыланған қағылез қаншығы бар деп естіп, осал ит е м е с т і г і н е іштей күмәнсіз құмарлықпен түйініп жүретінмін (А. Сейдімбеков, Ақиық, 74) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 112еңіре — ет. Зымырау, заулау. Әкейдің лашын деп тұрған құсы лақтырған тастай боп е ң і р е п келген күйі үйрекке сақ ете қалды (А. Сейдімбеков, Тауға біткен., 38) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 113еңіреу — еңіре етістігінің қимыл атауы. – Ойбай ай, е ң і р е у і н а й! – деген Жәкеңнің даусы ерекше естілді (А. Сейдімбеков, Тауға біткен, 53) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 114жампоз — нар. Айыр түйенің асыл жақсысын жампоз десе, нардың тектісін ж а м п о з н а р дейді (А. Сейдімбеков: Соц. Қаз., 18. 10. 1981, 4) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 115жатақтық — сын. Ж а т а қ қ а жарарлық, жатуға боларлық. Серіктесім өзіне ж а т а қ т ы қ орын даярлап келді (А. Сейдімбеков, Қыр хикаялары, 151) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 116жорық — үй. Жорық кезінде өздерімен бірге алып жүретін, тігілуі де, жығылуы да оңай (тез) жеңіл үй. Көшпелі елдің өмір салты үйлердің алуан түрін өмірге келтірген. Олар: … итарқа, жаппа, қаңқа, қоспа, жоламай, ж о р ы қ ү й, жолымүй т.б. (А. Сейдімбеков …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 117зеңгіт — сын. сөйл. Зеңгір. З е ң г і т көкті өзгеше бір паңдықпен тілгілеп жүрген қос қанатты түз тағысының бүркіт екенін шырамытты (А. Сейдімбеков, Тауға біткен., 49) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 118зерделет — зерделе етістігінен жасалған өзгелік етіс. Бұл пайымдаулар «мәдениетті отырықшы ел жасайды» деген пікірдің тайғанақтығын з е р д е л е т е д і (А. Сейдімбеков, Күңгір күңгір., 48). Сол Електі өзені бойында кезіктірген қара ләйлек ұясы ұланғайыр… …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 119зерделету — зерделет етістігінің қимыл атауы. Осынау желілі үш ойдың үшеуі де, сайып келгенде, дамудың жарқын жолына түскен халқымыздың рухани тегін тарихи аспектіде з е р д е л е т у үшін айтылып отыр (А. Сейдімбеков, Күңгіркүңгір., 50) …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • 120кәстелші — зат. кәс. Жер (көмір) қазудың әдіс тәсілдерін, сырын білетін маман адам (костыльщик). Мен алғашқыда жер қазушы болып істедім де, кешікпей ақ к ә с т е л ш і болдым (А. Сейдімбеков, Серпер, 73). Ол кездегі ұғым бойынша к ә с т е л ш і дегенің… …

    Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі